Vanaf 2010 is er structureel 23 miljoen euro extra subsidie beschikbaar voor monumentenzorg. De criteria voor de verdeling van die 23 miljoen zijn opgenomen in een brief aan de Tweede Kamer.
8 Miljoen voor organisaties voor monumentenbehoud
Per 1 januari 2010 is de vrijstelling van overdrachtsbelasting voor rijksmonumenten afgeschaft. Uit onderzoek bleek dat inzet van een subsidieregeling veel doelmatiger is dan een generiek vrijstelling van overdrachtsbelasting. Het nadelig effect van het afschaffen van de vrijstelling voor de monumentensector is becijferd op 23 miljoen euro. Dat is nu het bedrag dat ter compensatie jaarlijks aan de begroting van OCW wordt toegevoegd voor de restauratie van rijksmonumenten.
Daarmee wordt de restauratieachterstand in Nederland verminderd. De beoogde doelgroep van de vrijstelling waren de (ideële) instellingen voor de instandhouding van monumenten, zoals de Vereniging Hendrik de Keyser, Stichting Oude Groninger Kerken, BOEI, Gelderse Kastelenstichting en NV Stadsherstel Amsterdam. In 2010 en 2011 wordt per jaar 8 miljoen gereserveerd voor restauraties van monumenten in het bezit van deze organisaties.
15 Miljoen voor herbestemming en grote restauraties
De overige 15 miljoen, zowel in 2010 als 2011, is bestemd voor:
- Herbestemming van rijksmonumenten.
- Binnen deze categorie zullen de volgende criteria dienen om de aanvragen te beoordelen en te prioriteren:
- a. Subsidiabele kosten (volgens de leidraad subsidiabele kosten BRIM) hoger dan € 500.000,-
- b. Er is sprake van een nieuwe functie of herstel van de functie na een periode van leegstand.
- Rijksmonumenten (vestingwerken, kerken, gemalen etc) waarbij de functie niet verandert met een restauratiebehoefte waarbij de subsidiabele kosten hoger zijn dan € 2 miljoen en lager dan € 5 miljoen.
Na 2011
Het huidige subsidiesysteem is gebaseerd op de ondersteuning van de fysieke instandhouding ervan. De modernisering van de monumentenzorg vereist een andere manier van subsidieverdeling. Het nieuwe beleid beschouwt het monument veel meer in zijn omgeving. Daarom zal na 2011 de maatschappelijke spin off van de restauraties bij de toekenning van subsidies betrokken worden.